ความแตกต่าง vs การเรียนรู้จากแบบอย่าง

ความคิดที่ผุดขึ้นมาขณะกำลังกินเบอร์เกอร์ที่ร้านล็อตเตอเรีย

ในยุคปัจจุบันที่สมาร์ทโฟนพัฒนาและแพร่หลายอย่างมาก รวมถึงการเปลี่ยนผ่านสู่ดิจิทัล (Digital Transformation) ทำให้บริการออฟไลน์ต่างๆ ถูกนำเสนอผ่านช่องทางมือถือมากขึ้น ส่งผลให้ธุรกิจอาหารและเครื่องดื่ม (F&B) หลายแห่งเริ่มรับออร์เดอร์และจัดส่งผ่านแอปพลิเคชัน

ล็อตเตอเรียมีแอปพลิเคชันชื่อ ล็อตเต้อิตส์ (Lotte It's) สำหรับสั่งอาหารและจัดส่ง ซึ่งเปิดตัวในปี 2020 นั่นหมายความว่าก่อนหน้านั้นไม่มีบริการแบบนี้ และนั่นเองที่ทำให้ผมเกิดคำถามขึ้นมา

ทางด้านแมคโดนัลด์นั้น มีแอปพลิเคชัน แมคดีลิเวอรี่ (McDelivery) ให้บริการมาตั้งแต่ปี 2014 ดูเหมือนว่าล็อตเตอเรียจะลอกเลียนแบบมา เมื่อมองเผินๆ อาจจะดูเหมือนว่าเป็นการเลียนแบบกลยุทธ์การดำเนินธุรกิจ แต่ทำไมล็อตเตอเรียถึงไม่สร้างกลยุทธ์ที่แตกต่างจากแมคโดนัลด์ ทำไมถึงไม่สร้างเอกลักษณ์ของตัวเองขึ้นมาล่ะ?

สาเหตุที่ผมเกิดคำถามนี้ขึ้นมา เพราะในวงการอุตสาหกรรมยานยนต์ของญี่ปุ่น แม้ว่าอุตสาหกรรมจะแตกต่างกันออกไปก็ตาม อุตสาหกรรมยานยนต์ของญี่ปุ่นนั้นไม่ค่อยกระตือรือร้นที่จะผลิต รถยนต์ไฟฟ้าเท่าไหร่นัก เนื่องจากมีเทคโนโลยีรถยนต์ไฮบริดที่แข็งแกร่ง และยอดขายก็ดีอยู่แล้ว

แต่ล่าสุดก็มีการประกาศว่าจะลงทุนในการผลิต รถยนต์ไฟฟ้าอย่างจริงจัง นั่นหมายความว่าสุดท้ายแล้วก็เลือกที่จะเลียนแบบกลยุทธ์จากค่ายอื่นๆ

ดังนั้น เมื่อโครงสร้างอุตสาหกรรมเปลี่ยนไป สถานการณ์โลกเปลี่ยนไป หรือวัฒนธรรมเปลี่ยนไป เมื่อมีบริษัทใดบริษัทหนึ่งสร้างฐานที่มั่นได้ การลอกเลียนแบบก็กลายเป็นสิ่งที่จำเป็นหรือไม่?

หรือว่าการลอกเลียนแบบแล้วพัฒนาต่อยอด ปรับปรุงบริการ องค์ประกอบ หรือดีไซน์ให้แตกต่างออกไป นั่นจึงจะเรียกว่าเป็นกลยุทธ์ที่แตกต่าง?

สุดท้ายแล้ว การจะตัดสินว่าอะไรคือการสร้างความแตกต่าง อะไรคือการลอกเลียนแบบนั้น ขึ้นอยู่กับเกณฑ์อะไร ขึ้นอยู่กับการพิจารณาในช่วงเวลาใด และองค์ประกอบใด ผมเองก็สรุปได้เพียงว่าขึ้นอยู่กับการตัดสินใจของแต่ละบุคคล

แล้วบริการของเราล่ะ ควรจะสร้างความแตกต่างในส่วนไหน และควรจะลอกเลียนแบบในส่วนไหน ถึงแม้ว่าผมจะไม่ได้เรียนจบด้านบริหารธุรกิจ แต่ก็รู้สึกว่าการถกเถียงกันในมุมมองของบริหารธุรกิจนั้นน่าสนใจทีเดียว